Jak obliczyć koszty eksploatacji samochodu?

W dzisiejszych czasach posiadanie samochodu nie jest już luksusem – często ma go każdy członek rodziny. Ponieważ każdy człowiek kieruje się innymi potrzebami, zawsze znajdzie się samochód odpowiedni dla danej osoby. Sam zakup pojazdu nie musi być trudny, jednak koszty jego posiadania mogą skutecznie zrujnować życie.

Niezależnie od tego, czy jest to samochód nowy, czy używany – trzeba będzie wydawać pieniądze na niezbędne czynności związane z jego utrzymaniem. Używane samochody są o wiele bardziej niebezpieczne finansowo, ponieważ kupujący nie otrzymują żadnych gwarancji, a każda część auta może po krótkim czasie wymagać wymiany.

5-letniego kompaktowego hatchbacka z tanimi plastikowymi elementami wewnątrz można kupić za tę samą cenę co 15-letniego mocarnego sedana ze skórzaną tapicerką. Ten drugi wybór jest kuszący, jednak wszystko sprowadza się do tego, jakie będą koszty eksploatacji samochodu i jego posiadania. Sprawdźmy, jak drogie jest utrzymanie Twojego samochodu lub tego, który zamierzasz kupić.

Główne koszty operacyjne

Nie skupiajmy się na najbardziej miażdżących kosztach posiadania – skoncentrujmy się najpierw na niezbędnych "potrzebach pojazdu". Bez względu na to, jaki samochód kupisz, nadchodzące koszty operacyjne będą regularne – jedyną kwestią, która się zmienia, będzie ich wysokość.

Koszty paliwa

Być może paliwo powinno znaleźć się tutaj w cudzysłowie, ponieważ obecnie energia elektryczna zaczyna być równie popularna, co olej napędowy czy benzyna. W każdym razie, koszty paliwa sumują się bardzo szybko podczas posiadania samochodu i mogą wynosić od kilku groszy do kilku złotych za kilometr. Samochody elektryczne zwykle gwarantują najniższe koszty paliwowe. Jeśli jednak interesują Cię silniki spalinowe, to te o małych rozmiarach powinny oferować podobne możliwości, zwłaszcza jeśli napędzane są olejem napędowym.

Chociaż silniki Diesla są bardziej ekonomiczne niż silniki benzynowe, są one również bardziej złożone. Na przykład większość nowoczesnych silników wysokoprężnych wykorzystuje wiele pomp paliwa, ponieważ wymagane ciśnienie jest około dziesięć razy większe niż w silnikach benzynowych.

Sprawdź więc, jakie zużycie paliwa jest określone dla konkretnego modelu i nie spodziewaj się mniejszych wartości.

Opony

Tylko opony łączą samochód z drogą, co wyjaśnia, dlaczego ich prawidłowy dobór jest tak ważny. Dobry komplet opon może kosztować od 800 do 6500 PLN, co szybko przekłada się na rzeczywisty koszt posiadania samochodu.

Zwykle opony całoroczne są tańsze w dłuższej perspektywie, ponieważ nie trzeba dwa razy w roku ich wymieniać. Mimo że koła należy wyważać od czasu do czasu, wielu kierowców zakłada opony całoroczne i zapomina o nich, dopóki się nie zużyją.

Niektórzy kierowcy wybierają opony używane, które wytrzymują nie dłużej niż dwa lata. Jednak nowe powinny wytrzymać co najmniej trzy lub cztery lata.

Żywotność opony zależy od jej jakości – budżetowe marki zwykle koncentrują się tylko na jednej funkcji i nie zadają sobie trudu, aby poprawić inne. Na przykład opona może zapewniać dobrą trakcję i niski poziom hałasu, ale jej żywotność będzie krótka. Tylko marki premium mogą połączyć wszystkie te cechy, ale oczywiście w zamian za wysoką cenę.

Części

Weźmy jako przykład klocki hamulcowe. Mimo że wszystkie wyglądają podobnie, przednie klocki hamulcowe do samochodu Hyundai mogą kosztować około 130 PLN, ale już klocki do Jaguara to wydatek rzędu 260 PLN. Wszystko, od części zawieszenia po elektronikę, zwykle kosztuje więcej, gdy pojazd jest produkowany przez luksusową markę.

Nie należy też zapominać o kosztach robocizny – te mogą wahać się od 100 PLN do nawet 500 PLN za godzinę. Co więcej, przeciętny kierowca nie jest w stanie samodzielnie wykonać wielu czynności konserwacyjnych poza wymianą oleju i filtrów – nowoczesne samochody są wypełnione czujnikami i silnikami elektronicznymi. Niektóre modele wymagają narzędzia diagnostycznego nawet do wymiany wycieraczek!

Rejestracja, ubezpieczenie, przegląd techniczny, podatki

Rejestracja samochodu, ubezpieczenie i przegląd techniczny są obowiązkowe w większości krajów, przy czym obowiązkowe mogą być również dodatkowe podatki.

Rzeczywisty koszt rejestracji samochodu może się różnić w zależności od jego typu, wielkości silnika i daty produkcji. Powszechny jest jednak również stały podatek rejestracyjny.

Ubezpieczenie samochodu chroni przed ogromnymi wydatkami, które mogą wystąpić nawet po niewielkim wypadku. Jest ono obowiązkowe w prawie każdym kraju, a koszty ubezpieczenia zależą od wieku kierowcy, braku stłuczek oraz rodzaju samochodu. Potężne luksusowe SUV-y i sedany są zwykle droższe w ubezpieczeniu z dwóch powodów: karoseria jest droższa, a szansa na wypadek jest znacznie wyższa, gdy pod stopą znajduje się 300 koni mechanicznych.

Przegląd techniczny to obowiązkowa, regularna kontrola samochodu, która obejmuje testy stanu działania zawieszenia, oświetlenia, układu hamulcowego i innych ważnych elementów, dzięki którym można zagwarantować bezpieczeństwo pojazdu. W Polsce przegląd należy przeprowadzać co roku. Przed zakupem samochodu należy zapoznać się ze wszystkimi możliwymi podatkami rejestracyjnymi.

Niespodziewane naprawy

Każdy samochód może generować duże wydatki znienacka, jednak dzieje się to głównie, jeśli ktoś pominął regularne serwisowanie w przeszłości. Najgorsze jest to, że takie problemy są bardzo powszechne, a niektóre z nich generują najwyższe możliwe koszty naprawy.

Zerwany pasek lub łańcuch rozrządu

Większość silników spalinowych wykorzystuje łańcuchy lub paski rozrządu do synchronizacji wału korbowego z wałkami rozrządu. Wystarczy pominąć dwa lub więcej zębów na dowolnym kole zębatym, a silnik najprawdopodobniej ulegnie uszkodzeniu. Eksperci zalecają wymianę paska rozrządu co około 90 000 km, a wymianę łańcucha po około 200 000 km. Oczywiście wartości te są orientacyjne i zawsze należy zapoznać się z instrukcjami producenta.

Napinacze i prowadnice w układzie rozrządu również muszą być wymieniane razem z łańcuchami i paskami, ponieważ każdy z nich odgrywa ważną rolę. Łańcuchy i paski rozciągają się, napinacze słabną, a prowadnice ulegają zużyciu.

Co więcej, zaleca się wymianę zestawu rozrządu zaraz po zakupie używanego samochodu, chyba że istnieje dowód, że zostało to zrobione krótko przed zakupem.

Regeneracja skrzyni biegów

Automatyczna skrzynia biegów jest zazwyczaj najbardziej skomplikowaną częścią nowoczesnego samochodu. Koszty jej naprawy są wysokie, a niewielu specjalistów jest wykwalifikowanych do pracy przy nich.

Słabej jakości olej jest najbardziej znanym wrogiem skrzyni biegów. Wielu producentów samochodów twierdzi, że płyn przekładniowy należy wymieniać tylko co 95 000 km - 150 000 km. Mechanicy zalecają jednak robić to co najmniej dwa razy częściej.

Niektóre części, takie jak łożysko wyciskowe sprzęgła lub tarcza sprzęgła, zużywają się szybciej niż inne. Zawsze należy być na to przygotowanym, bez względu na to, jak często wymieniasz olej w skrzyni biegów.

Wymiana akumulatora (hybrydowego i elektrycznego)

Samochody hybrydowe i elektryczne są wyjątkowo modne i byłyby jeszcze bardziej popularne, gdyby istniało tańsze rozwiązanie dla szybko psujących się akumulatorów. Samochody elektryczne mają nie tylko ograniczony zasięg, ale także ograniczoną żywotność baterii.

Baterie są drogie, podobnie jak samochody elektryczne, które mają ich mnóstwo. Co więcej, baterie wystarczają na około 8-10 lat lub 160 000 km. Wymiana akumulatorów hybrydowych kosztuje około 20 000 PLN, a w przypadku samochodu w pełni elektrycznego kwota ta może być nawet dwukrotnie wyższa.

Wymiana wysokociśnieniowej pompy paliwa

Nowoczesne silniki samochodowe stają się coraz bardziej wydajne dzięki innowacyjnym technologiom, takim jak udoskonalone turbosprężarki i układy paliwowe. Nowoczesne układy paliwowe nie różnią się zbytnio od tych w 20-letnich samochodach – największa różnica dotyczy pompy i wtryskiwaczy.

Wymiana lub naprawa pompy paliwa i wtryskiwaczy jest bardzo kosztowna, zwłaszcza w silnikach wysokoprężnych. Przykładowo, ciśnienie w układzie Common rail w silnikach wysokoprężnych może sięgać 2000 barów, podczas gdy w nowoczesnych silnikach benzynowych wynosi ono zaledwie 130-140 barów.

Najgorsze jest to, że zużyte pompy paliwa w końcu uwalniają małe metalowe wióry do układu, co kończy się wymianą nie tylko pompy, ale także przewodów paliwowych, czujników, a nawet wtryskiwaczy. Mówimy tu o wydatku rzędu kilku, a nawet kilkunastu tysięcy złotych.

Uważaj na ukryte zagrożenia

Wielu sprzedawców samochodów stara się ukryć różne usterki i problemy. Każdy problem, którego nie wykryto, to dodatkowy koszt posiadania samochodu. Niektóre ukryte zagrożenia może ujawnić tylko doświadczony mechanik, ale są też kwestie, które można sprawdzić samodzielnie.

Sfałszowany przebieg

Cofanie licznika przebiegu jest nielegalne w większości krajów, ale sprzedawcy samochodów wciąż znajdują różne sposoby, by oszukać kupujących i wmówić im, że rzeczywisty przebieg jest znacznie niższy. Problem ten doszedł już do punktu, w którym trudno jest znaleźć samochód z prawdziwymi informacjami o przebiegu. W niektórych krajach europejskich nawet 65-85% importowanych samochodów ma fałszywy przebieg, przy czym w Polsce jest to około 10%.

Jak wykryć oszustwo? Po pierwsze, kierowcy przejeżdżają średnio 20 000 km - 25 000 km rocznie. Oczywiście, w niektórych przypadkach można spodziewać się mniejszych liczb, ale wtedy istnieje również bardzo duża szansa, że licznik został jednak sfałszowany.

Dlaczego jest to ważne przy obliczaniu kosztów eksploatacji samochodu? Cóż, wiele samochodów musi być serwisowanych co 100 000 km - 200 000 km co obejmuje wymianę łańcucha rozrządu lub paska, naprawy układu paliwowego itp.

Wiele oryginalnych części zawieszenia zużywa się po około 200 000 km. Dlatego sprzedawcy samochodów chcą, abyś myślał, że poprzedni właściciele wykonali już wszystkie te czynności serwisowe w ostatnim czasie. Prawda jest taka, że rzeczywisty przebieg może przekraczać nawet 480 000 km i może być konieczne wykonanie kosztownych czynności konserwacyjnych, aby utrzymać samochód we właściwym stanie technicznym.

Na szczęście dekodery VIN pomagają obecnie klientom ujawnić cenne informacje o interesującym ich samochodzie, w tym również jego faktyczny przebieg.

Rdza

Problemy z korozją karoserii są bardzo irytujące i trudne do naprawienia. Jeśli nie widzisz rdzy na samochodzie, którym jesteś zainteresowany, nie oznacza to, że jej w nim nie ma.

Najczęstsze miejsca występowania korozji to spód samochodu, nadkola, okolice przedniej szyby i szyberdachu, pokrywa bagażnika, a nawet przód samochodu (małe odpryski od kamieni).

Sprzedawcy często słabo ukrywają rdzę, więc sprawdź, czy auto nie ma uszkodzeń karoserii, nowych plam farby i innych podejrzanych obszarów. Należy pamiętać, że nawet niewielka kropka rdzy rozprzestrzeni się w ciągu roku lub dwóch i zwiększy koszty eksploatacji samochodu i jego posiadania.

Przygotuj się na wydanie co najmniej 400 PLN na naprawę każdej części, która została dotknięta rdzą. Jeżeli w grę wchodzi przemalowanie całego nadwozia, to niestety, ale czekają Cię czterocyfrowe wydatki.

Nieciekawa historia

Sprawdzenie historii pojazdu przed jego zakupem powinno być czymś oczywistym. Nie robiąc tego, możesz na przykład nieświadomie kupić samochód, który był wcześniej używany jako taksówka, samochód do wynajęcia lub radiowóz.

Takie pojazdy mają tendencję do szybszego "gromadzenia" kilometrów, ponieważ są w ciągłym użyciu i mogą nie być poddawane takiemu samemu poziomowi serwisowania i opieki, jak samochody prywatne. To z kolei może przyczynić się do przyspieszonego zużycia, wpływając na komfort jazdy i potencjalnie uszkadzając podzespoły samochodu.

Raport historii pojazdu może również ujawnić wcześniejsze wypadki i szacunkowe koszty ich naprawy, jeśli takie informacje są dostępne. Może to pomóc w ocenie poziomu dokonanych uszkodzeń, przekazaniu ich profesjonalnemu mechanikowi i ocenie, czy poprzednie (słabe) naprawy mogą przyczynić się do przyszłych wydatków związanych z samochodem.

Amortyzacja

Jak długo można żyć bez zmiany samochodu? Niektórzy ludzie jeżdżą jednym samochodem do końca życia, inni chcą natomiast odświeżać swoje pojazdy i wymieniają je co kilka lat. W tym drugim przypadku należy liczyć się z kosztami amortyzacji.

Na utratę wartości samochodu składają się dwie rzeczy: naturalna amortyzacja kosztów i niewłaściwe utrzymanie. Duże, luksusowe sedany i SUV-y bardzo szybko tracą na wartości, ponieważ z roku na rok stają się coraz większymi skarbonkami – samochody te są naszpikowane wszelkiego rodzaju funkcjami, które w każdej chwili mogą ulec awarii.

W skrócie – zazwyczaj im droższe jest utrzymanie danego samochodu, tym szybciej traci on na wartości.

Jak to wszystko podsumować?

Zdajemy sobie sprawę, że jest tu wiele informacji do przeanalizowania, jednak pozwalają one zrozumieć ogólne koszty eksploatacji samochodu. Teraz nadszedł czas, aby wszystko podsumować i spojrzeć na liczby.

Krótkie obliczenia

Stosunkowo szybko można przeprowadzić krótką kalkulację. Nie martw się o konkretne problemy związane z modelem i skup się na głównych kosztach operacyjnych:

• Koszt paliwa – nawet niewielka różnica w zużyciu paliwa staje się znacząca w dłuższej perspektywie. Pomnóż określone zużycie przez liczbę kilometrów przejechanych w ciągu miesiąca lub roku.
• Opony – najdroższe są opony niestandardowe, np. wysokie opony terenowe czy niskie i szerokie opony sportowe.
• Koszt ubezpieczenia – możesz skorzystać z różnych kalkulatorów ubezpieczenia samochodu udostępnianych przez firmy ubezpieczeniowe w Twoim kraju. Na cenę ubezpieczenia samochodu wpływa głównie rozmiar silnika, typ nadwozia i klasa samochodu.
• Koszt rejestracji – załóżmy, że samochód, którym jesteś zainteresowany, ma już przegląd techniczny, dlatego sprawdź opłaty rejestracyjne w swoim kraju, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek.

Nie należy też zapominać o kosztach pierwszego przeglądu, ponieważ zawsze znajdzie się coś do drobnej poprawy – np. przepalone żarówki lub brudne siedzenia. Z drugiej strony, jeśli sprzedawca był na tyle leniwy, że nie wymienił wadliwych żarówek przed sprzedażą samochodu, to prawdopodobnie wiele innych napraw pozostawia wiele do życzenia, prawda?

Szczegółowe obliczenia

Oprócz kosztów paliwa, opon, rejestracji i innych podstawowych kosztów posiadania należy również sprawdzić koszty części o wysokim zużyciu – klocków i tarcz hamulcowych, filtrów, pompy wodnej, chłodnic i amortyzatorów. Porównaj je z częściami dla innych modeli samochodów.

Jeśli mniej więcej wiesz, jaki model zamierzasz kupić, poszukaj recenzji i raportów konsumenckich dotyczących tego konkretnego modelu. Powinno to zapoznać Cię z największymi zagrożeniami i powszechnymi problemami związanymi z tym konkretnym modelem. Jedną z największych bolączek jest zakup samochodu, który jest podatny na korozję i/lub problemy wspomniane w sekcji Niespodziewane naprawy.

Zaleca się również sprawdzenie numeru VIN w internetowym dekoderze VIN; w przeciwnym razie nie da się ustalić, czy samochód był używany jako taksówka, lub radiowóz.

Koszty eksploatacji samochodu i jego posiadania nie są tak wysokie, gdy wiesz, czego się spodziewać, zwłaszcza gdy możesz uniknąć wielu nieprzewidywalnych wydatków.